Sunday, October 25, 2020

Енергија за движење и растење VII одд


 Енергија за движење  и растење

1. Движење 

   Живите организми  се движат на насочен и контролиран начин, движејќи се по своја волја. 
Неживата материја може да се движи  само ако се турка или се повлече со  нешто друго. 

  Повеќето животни обично го движат целото тело често поддржано од специјализирани органи како што се перки, крилја и нозе.  
 Животните користат мускули за да го движат нивното тело. Овие се нарекуваат локомоторни органи кои го движат животното од место до место.
  Движењето на растенијата не е локомоторно и генерално не вклучува движење на целото тело. Лисјата се вртат кон светлината или  растат нагоре, без оглед на ориентацијата на остатокот од растението, ова се примери за тоа како се движат растенијата. Овие движења се генерално многу бавни и не секогаш очигледни.
На живите организми им е потребна енергија за да се движат. Движењето им овозможува да најдат храна, да им побегнат на предаторите, како и да најдат засолниште. Дури и кога животното седи или лежи, мускулите сепак работат.
И растенијата прават мали движења преку растот,како одговор на нивната животна средина.

1.1 Растење

   Растат живите суштества. Повеќето животни растат додека не достигнат зрелост, а потоа остануваат во постојана големина, додека растенијата обично продолжуваат да се зголемуваат во големина во текот на нивниот животен век. Важно е да се признае дека растот е трајно зголемување на мерливите карактеристики како што се волуменот, масата и должината. 
Кога ќе се достигне зрелоста кај животните, клеточната поделба продолжува само на ниво за да се задржи постојаната големина и да се поправи загубата преку оштетување. 
Зголемување на  тежина како резултат на прејадувањето не се смета за биолошки раст во овој контекст.

На живите организми им треба материја за раст и обновување на опшествените делови на нивните тела. Но, потребна е енергија. Животните и луѓето ги добиваат потребните материи и енергии од храната која ја консумираат. Растенијата ја користат сончевата светлина како извор на енергија за правење своја материја при растењето.

Најголемата разлика помеѓу растенијата и животните е како тие ја добиваат материјата и енергијата што им се потребни за раст. Животните треба да јадат други живи суштества за да ја добијат својата храна, но растенијата можат да произведат своја храна. Растенијата ја апсорбираат сончевата светлина и ја користат таа енергија за да создадат глукоза од јаглерод диоксид и вода за време на процесот на фотосинтеза; гликоза е храна што растенијата можат да ја користат како извор на енергија или материја за раст.