Превенција(заштита) од сексуално преносливи болести
ΙΧ одд
Сексуално преносливи болести (СПБ) - или сексуално преносливи инфекции (СПИ) - генерално се стекнуваат со полов контакт. Организмите (бактерии, вируси или паразити) кои предизвикуваат сексуално преносливи болести може да поминат од личност до личност во крв, сперма или вагинални и други телесни течности.
Понекогаш овие инфекции можат да се пренесат несексуално, како на пример од мајка на новороденче за време на бременост или породување или преку трансфузија на крв или заеднички игли.
СПБ не секогаш предизвикуваат симптоми. Можно е да се заразат со сексуално преносливи болести од луѓе кои изгледаат совршено здрави и можеби дури и не знаат дека имаат инфекција.
Симптоми
Сексуално преносливи болести (СПБ) или сексуално преносливи инфекции (СПИ) може да имаат низа знаци и симптоми, вклучително и без симптоми. Затоа тие можат да останат незабележани сè додека не се појават компликации или не се дијагностицира кај партнерот. Знаци и симптоми кои можат да укажуваат на СПИ вклучуваат:
- Рани или испакнатини на гениталиите или во областа на усната шуплина или ректумот
- Болно или печење при мокрење
- Необичен или чуден мирис на вагинален исцедок
- Невообичаено вагинално крварење
- Болка за време на полов однос
- Болни, отечени лимфни јазли, особено во препоните, но понекогаш и пошироко распространети
- Болки во долниот дел на стомакот
- Треска
- Осип над трупот, рацете или нозете
Знаците и симптомите може да се појават неколку дена по изложувањето или може да поминат години пред да имате забележителни проблеми, во зависност од организмот.
Причини
- Бактерии (гонореја, сифилис, кламидија)
- Паразити (трихомонијаза)
- Вируси (хуман папилома вирус, генитален херпес, ХИВ)
Половата активност игра улога во ширењето на многу други видови на инфекции, иако е можно да се зарази без сексуален контакт. Примери вклучуваат вируси на хепатит А, Б и Ц.
Фактори на ризик
Секој што е полово активен, ризикува одреден степен на изложеност на сексуално пренослива болест (СПБ) или сексуално пренослива инфекција (СПИ). Фактори кои можат да го зголемат тој ризик вклучуваат:
- Имајќи полов однос без заштита. Вагинална или анална пенетрација од заразен партнер кој не носи латекс кондом значително го зголемува ризикот од добивање на СПИ. Неправилната или неконзистентна употреба на кондоми исто така може да го зголеми ризикот.
- Полов контакт со повеќе партнери. Со колку повеќе луѓе имате полов контакт, толку е поголем ризикот. Ова важи за истовремени партнери, како и моногамни последователни врски.
- Имајќи историја на СПИ. Да се има еден СПИ многу полесно го зафаќа друг СПИ.
- Секој што е принуден на полов однос или полова активност. Справувањето со силување или напад може да биде тешко, но важно е да се посетите лекар што е можно поскоро за да можете да добиете скрининг, третман и емоционална поддршка.
- Злоупотреба на алкохол или употреба на лекови за рекреација.
- Злоупотребата на супстанции може да ја инхибира вашата проценка, правејќи ве повеќе подготвени да учествувате во ризично однесување.
- Инјектирање лекови. Споделувањето на игла шири многу сериозни инфекции, вклучително и ХИВ, хепатитис Б и хепатитис Ц.
- Да се биде млад. Половина од СПИ се јавуваат кај луѓе на возраст од 15 до 24 години.
Пренос од мајка на новороденче
Одредени СПИ - како што се гонореја, кламидија, ХИВ и сифилис - може да се пренесат од заразена мајка на нејзино дете за време на бременост или породување. СПИ кај доенчиња може да предизвика сериозни проблеми, па дури и смрт. Сите бремени жени треба да бидат прегледани за овие инфекции и да се лекуваат.
Компликации
Бидејќи многу луѓе во раните фази на сексуално пренослива болест (СПБ) или сексуално пренослива инфекција (СПИ) немаат никакви симптоми, скринингот за СПИ е важен за спречување на компликации.
Можни компликации вклучуваат:
- Карлична болка
- Компликации од бременоста
- Воспаление на очите
- Артритис
- Карлично воспалително заболување
- Неплодност
- Срцева болест
- Одредени карциноми, како што се рак на грлото на матката и ректумот поврзани со ХПВ
Превенција
Постојат неколку начини да се избегне или намали ризикот од сексуално преносливи болести (СПБ) или сексуално преносливи инфекции (СПИ).
- Воздржи се/ Апстиненција. Најефективен начин да се избегнат СПИ е да немате (да се воздржувате) од секс.
- Останете со еден незаразен партнер. Друг сигурен начин за избегнување на СПИ е да останете во долготрајна меѓусебно моногамна врска во која и двајцата имаат полов однос само едни со други и ниту еден од партнерите не е заразен.
- Чекај и тестирај. Избегнувајте полов однос со нови партнери се додека двајцата не бидете тестирани за СПИ.
- Вакцинирајте се. Рано вакцинирање, пред сексуално изложување, е исто така ефикасно во спречување на одредени видови на СПИ. Вакцини се достапни за да се спречи хуман папилома вирус (ХПВ), хепатитис А и хепатитис Б.
Центрите за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) препорачуваат вакцина против ХПВ за девојчиња и момчиња на возраст од 11 и 12 години. Ако не е целосно вакцинирана на возраст од 11 и 12 години, ЦДЦ препорачува девојчиња и жени на возраст од 26 години и момчиња и мажи на возраст од 26 години. примајте ја вакцината.
Вакцината против хепатит Б обично се дава на новороденчиња, а вакцината против хепатитис А се препорачува на деца од 1 година. Двете вакцини се препорачуваат за луѓе кои не се веќе имуни на овие болести и за оние кои имаат зголемен ризик од инфекција, како што се мажи кои имаат сексуални односи со мажи и корисници на ИВ лекови.
- Користете кондоми и дентални брани доследно и правилно. Користете нов латекс-кондом или дентална брана за секој полов чин. Никогаш не користете лубрикант на база на масло, како што е вазелин, со кондом од латекс или стоматолошка брана.
- Кондомите направени од природни мембрани не се препорачуваат затоа што не се толку ефикасни во спречувањето на СПИ. Имајте на ум дека додека кондомите го намалуваат ризикот од изложеност на повеќето СПИ, тие обезбедуваат помала заштита за СПИ кои вклучуваат изложени рани на гениталиите, како што се ХПВ или херпес. Исто така, небариералните форми на контрацепција, како што се апчиња за контрацепција (орални контрацептиви) или интраутерини уреди (спирала), не штитат од СПИ.
- Не пијте алкохол прекумерно или користете дрога. Ако сте под влијание, веројатно ќе ризикувате сексуално.
- Продолжете да практикувате безбеден полов однос за да спречите други СПИ.
Комуницирајте Пред секој сериозен полов контакт, комуницирајте со вашиот партнер за практикување побезбеден секс. Бидете сигурни дека конкретно се согласувате за тоа кои активности ќе бидат и нема да бидат во ред.
