Saturday, December 24, 2022

Полово созревање кај човек

 

ПОЛОВО СОЗРЕВАЊЕ КАЈ ЧОВЕК И ЖЛЕЗДИ КОИ УЧЕСТВУВААТ ВО РАЗВОЈОТ

IX одд.

    Пубертетот е термин кој се користи за опишување на промените во развојот на детето за да стане сексуално зрело и физиолошки подготвено за репродукција. Вообичаено започнува на возраст од 8-14 години кај жените и на возраст од 10-16 години кај мажите.

Хормонални промени.

Пубертетот и репродуктивниот систем се контролирани од хормоните и поврзаноста на  хипоталамус-хипофиза-жлезди (HPG). Хипоталамусот ослободува гонадотропин ослободувачки хормон (GnRH) на пулсирачки начин, кој го стимулира ослободувањето на фоликуло-стимулирачкиот хормон (FSH) и лутеинизирачкиот хормон (LH) од предниот резен на  хипофизата. 
FSH и LH делуваат на гонадите (јајниците/тестисите) за да ја стимулираат синтезата и ослободувањето на половите  хормони (естроген/прогестерон и тестостерон) и ја поддржуваат гаметогенезата. Овие полови хормони  имаат многу ефекти врз репродуктивниот систем како и  негативно повратни информации врз хипоталамусот и хипофизата за да се осигураат дека циркулирачките нивоа остануваат стабилни.



Во детството нивоата на FSH и LH во телото се ниски. Се смета дека ова се должи на бавното создавање на  GnRH во хипоталамусот. Приближно една година пред првите физички промени во пубертетот има пораст и   ослободување на FSH и LH.
Зголемувањето на FSH го стимулира зголемувањето на синтезата и оогенезата на естроген кај жените и почетокот на производството на сперма кај мажите. Зголемувањето на LH стимулира зголемување на производството на прогестерон кај жените и зголемување на производството на тестостерон кај мажите. Како резултат на овие хормонални промени почнуваат да се развиваат физичките промени поврзани со пубертетот.
Брзината на развој многу варира помеѓу децата, бидејќи генетските фактори придонесуваат. Исто така, се сугерира дека телесната тежина влијае на почетокот на пубертетот.

Жлезди кои учествуваат во половото созревање:














Хормони на хипофизата

Хипофизата е вклучена во производството на многу хормони, а го управува и контролира и функционирањето на сите други ендокрини жлезди во телото.Хипофизата има два основни дела.  Предниот дел или аденохипофиза  е одговорен за за производство и излачување на неколку важни хормони, а тоа се:






Речник:

Адолесценција: ↑ Период на физички и психолошки развој кој го вклучува преминот од детството во зрелоста.

Хормони: ↑ Хемикалии создадени во еден дел од телото (ендокрина жлезда) кои потоа патуваат низ крвта за да им кажат на другите делови од телото што да прават.

Андрогени: ↑ Хормони создадени од надбубрежните жлезди (кај машки и женски), тестисите (само кај мажите) и јајниците (само кај жените) кои го регулираат растот на косата, коските и машкиот репродуктивен систем.

Полов  диморфизам: ↑ Биолошка карактеристика што е различна кај мажјаците и женките од истиот вид, како што е гривата на лавот (само кај мажјаците) или кенгурската торбичка (само кај женките).

Полови хормони - стероиди: ↑ Група на хормони направени од холестерол кои ги контролираат разликите помеѓу машкиот и женскиот сексуален развој за време на пубертетот.

Секундарни полови карактеристики: ↑ Промени во изгледот предизвикани од зголемување на половите хормони за време на пубертетот, кои се различни кај машките и женските и го симболизираат завршувањето на сексуалниот развој.

Едукативно видео: