Микроорганизми и болести кои ги предивикуваат VII одд

 Микроорганизми и болести кои ги предивикуваат

  

 Постојат микроорганизми кои предизвикуваат болести кај човекот, животните и растенијата.  

Помалку од 1% од бактериите, можат да го нападнат нашето тело (домаќинот) и да предизвикаат некоја болест. Микроорганизмите предизвикуваат заразни болести како што се грип и сипаници.

Исто така, постојат силни докази дека микроорганизмите можат да придонесат за многу инфективни хронични болести, како што се некои форми на рак и коронарна или  срцева болест. Различни болести се предизвикани од различни видови микроорганизми. 

Микробите или микроорганизмите кои предизвикуваат болести се нарекуваат патогени микроорганизми.

Важно е да се запамети дека:

• Патоген е микроорганизам кој има потенцијал да предизвика болест.
• Инфекција е напаѓање  и размножување на патогени микроби кај индивидуа или популација.
• Болест е кога инфекцијата предизвикува оштетување на виталните функции или системи на индивидуата.
• Инфекцијата не секогаш резултира со болест!
• За да предизвикаат инфекција, микробите мора да влезат во нашите тела.

Микробите можат да влезат во телото преку четирите места наведени подолу:

• Респираторен тракт (уста и нос) на пр. вирус на грип кој предизвикува грип.
• Гастроинтестинален тракт (усна шуплина на устата) на пр. Вибрио колера која предизвикува колера.
• Урогенитален тракт на пр. Ешерихија коли што предизвикува циститис.
• Отвори или рани на  површината на кожата на пр. Клостридиум тетани кој предизвикува тетанус.

За да предизвикаат болест микробите или микроорганизмите треба:

• да стигне до нивната целна локација во телото;
• да се размножуваат брзо;
• да ги добиваат своите хранливи материи од домаќинот;
• да избегне и преживее напад од имунолошкиот систем на домаќинот.

1. Заболувања кои ги предизвикуват бактериите

Што е тоа бактериска инфекција?

Бактериска инфекција е создавње на штетно соединение на бактериите врз или внатре во телото. Бактериите можат да заразат која било област од телото. Пневмонија, менингитис и труење со храна се само неколку болести кои можат да бидат предизвикани од штетни бактерии. Бактериите се во три основни форми: во форма на прачка (бацили), сферични или топчести (коки) или спирала (спирила)

Бактериски инфекции

Штетни бактерии можат да влијаат на скоро секоја област на телото. 

1. Бактериски менингитис е тешка инфекција на обвивката на мозокот.
2. Инфекција на уринарниот тракт (УТИ) е бактериска инфекција на мочниот меур, мочоводите и  бубрезите.
3. Инфекциите на респираторниот тракт вклучуваат воспаление на грлото, бронхитис, синузитис и пневмонија. Бактериите или вирусите можат да бидат одговорни за инфекции на респираторниот тракт. 
4. Туберкулозата е вид на бактериска инфекција на долниот респираторен тракт.

Антибиотици

Антибиотиците се лекови кои се борат против бактериски инфекции. Тие работат со нарушување на процесите неопходни за раст и размножување на бактериските клетки. Важно е да се земаат антибиотици точно како што е пропишано. Доколку не се стори тоа, може да се влоши бактериска инфекција. Антибиотиците не уништуваат вируси, но тие понекогаш се препишуваат кај вирусни заболувања за да помогнат во спречување на „секундарна бактериска инфекција“. 

2. Заболувања кои ги предизвикуват вирусите

Вирусни инфекции

Вирусите се многу мали заразни организми. Тие се дури и помали од бактериите. На најосновно ниво, вирусот е составен од парче генетски материјал кој е опкружен со протеинска обвивка. Некои вируси може да имаат дополнителна обвивка или други карактеристики на нивната површина.

Некои примери на вирусни инфекции вклучуваат:

• грип (грип)
• настинка
• сипаници
• рубеола
• детска парализа
• вирус на херпес 
• хуман папилома вирус (ХПВ)
• вирус на хумана имунодефициенција (ХИВ)
• вирусен хепатитис, кој може да вклучува хепатитис А, Б, Ц, Д и Е
• вирусен менингитис
• беснило
• ебола

Можни третман

Поголемиот дел од времето, третманот на вирусни инфекции е насочен кон ублажување на симптомите се додека вашиот имунолошки систем не ја исчисти инфекцијата.

Во некои случаи, може да бидат достапни антивирусни лекови кои помагаат во лекување на вирусна инфекција. Некои примери на вирусни инфекции за кои има антивирусни лекови вклучуваат ХИВ, херпес и хепатитис Ц.

Некои вируси остануваат со вас цел живот откако ќе бидете заразени. Тие можат да бидат во мирување во вашето тело и може повторно да се активираат. Некои примери вклучуваат вирус на херпес симплекс.

ЗАПОМНЕТЕ

Важно е да се запамети дека антибиотиците не се ефикасни во лекувањето на вирусна инфекција.

3. Габични инфекции

Габите се друга разновидна група на организми кои можат да вклучуваат габи  како квасец и мувла. Тие можат да се најдат низ целата околина, вклучително и во почвата, во затворени простории во влажни подрачја како бањи и на или во нашите тела.

Понекогаш габите се толку мали што не можете да ги видите со голо око. Други пати, можете да ги видите, како на пример кога ќе забележите мувла на плочката во вашата бања.

Не сите габи можат да ве заболат, но некои примери на габични инфекции вклучуваат:

• атлетско стапало
• габичен менингитис

Габични инфекции може да се третираат со антифунгални лекови, на пример, локален антифунгален крем може да се препише за состојби како атлетско стопало или нога на спортист, тоа е габична инфекција на стопалото као резултат на предолго носењена патики.

4. Паразитски инфекции или инфекции предизвикани од протоза

Паразити живеат на или во организам домаќин и добиваат храна или други хранливи материи на сметка на домаќинот. Постојат три типа на паразити кои можат да предизвикаат болест кај луѓето:

• Протозои: мали, едноклеточни организми
• Хелминти: поголеми организми слични на црви
• Ектопаразити: организми како што се болви, крлежи и вошки

Некои примери на инфекции кои се предизвикани од паразити вклучуваат:

• маларија
• трипанозомиаза- спичечка болест
• инфекција со тенија
• инфекција со цевчести црви
• краста

Најчести инфекции од протозои:

Мува ЦЕЦЕ пренесувач на 
протозоата - трипанозома

1. Трпанозомиазата е група на преносливи тропски заболувања предизвикани од протозои на родот Трпанозома. Африканската трипанозомијаза (спиечка болест) е честа појава во зоната на саваните.

Болеста на спиењето се третира само со употреба на специјално насочени лекови, кои се најефикасни во рана фаза, пред да се оштети централниот нервен систем. 

Мувата  Цеце,  кои се јавуваат само во Африка и ја пренесуваат болест на спиење (африканска трипанозомијаза) кај луѓе.

Маларичен комарец
пренесувач на маларијата

2. Маларија — заразна болест што ја предизвикува мал паразит наречен плазмодиум.   Преносител  на овој паразит, а и на самата болест, е женката од еден вид тропски маларичен комарец - Анофелес, која со убод го внесува паразитот во човекот. 

    Симптомите на маларијата, особено во првите неколку денови, не изгледаат ништо поинаку од вообичаените симптоми кои ги имаат некои други болести што ги предизвикуваат бактерии, вируси или паразити, зголемена телесна температура, главоболка, замор, засилено потење, повраќање.

Спречување на различни  инфекции

Постојат многу активности што можете да ги преземете за да спречите ширење на инфекции. Бидете сигурни да ги следите советите подолу:

• Практикувајте  добра хигиена на рацете. Често мијте ги рацете, особено пред јадење или ракување со храна, по употреба на тоалет и пред да го допрете лицето или устата.
• Вакцинирајте се. Многу инфекции можат да се спречат преку вакцини. Примерите вклучуваат, но не се ограничени на: сипаници, голема кашлица и хепатитис Б.
• Избегнувајте споделување лични предмети. Овие вклучуваат чаши за пиење, четки за заби и сечила за бричење.
• Користете средства за спречување на инсекти или спрејови. Овие производи можат да ви помогнат да избегнете каснување од комарци или крлежи.
• Бидете внимателни со храната. Секогаш подготвувајте храна во санитарни услови и проверете дали е загреана на соодветна температура пред јадење.
• Избегнувајте диви животни. Бидете сигурни дека сите каснувања на животни ги испитува лекар.
• Покријте ја устата кога кашлате. Кашлајте се во аголот на лактот наместо во раката.
• Остани дома ако си болен. Ова може да спречи ширење инфекција. 

            Обавезно прашајте го вашиот лекар кога можете да се вратите                                                   на   училиште.

Инфекциите можат да бидат предизвикани од различни организми, вклучувајќи вируси, бактерии, габи и паразити. Различните начини на кои можете да добиете инфекција можат да бидат подеднакво разновидни како и организмите што ги предизвикуваат.

Додека некои инфекции може да се третираат дома, секогаш треба да контактирате со вашиот лекар ако имате симптоми на инфекција кои не се подобруваат, се влошуваат или се повторуваат. Можеби ќе ви требаат дополнителни лекови за лекување на вашата состојба.